Sanatorium pod klepsydra / The Hourglass Sanatorium / Kum Saati Sanatoryumu Replikleri (1973)

Sanatorium pod klepsydra (1973)

Yönetmen / Director: Wojciech Has
Oyuncular / Stars: Jan Nowicki, Tadeusz Kondrat, Irena Orska..

Ellerinizi çırpın ve Onun adını söyleyin. Mutlu bir sesle. Adını söyleyin mutlu bir ilahide ve çalınan bir tarampet sesiyle. Övgülerinizle eşlik edin Ona şükredin bir arp ile. Ona şükredin bir kanun ile. Ona şükredin davullarla dans ederek. Ona şükredin çalgılarla ve flütle. Şükredin ona zillerin tatlı sesiyle. Şükredin çınlayan simballarla. Her bir ruh şükretsin Ona. Alleluia!

– Onlara sadece bir bakış atmamla, yüzleri hemen müstehcen şekilde kırmızı bir et gibi şişiyor.
+ Bu yolla ruhlarını güçlendiriyorlar, ve renkleri tazeliyorlar.

Sıradan olanın üstünde yükselen şeyleri asla anlamayacaksın.

Şunlardan sakının, dar görüşlülük, bilgiçlik ve küçümsemek.

Kırlangıçların kiminin, kitapların satırlarından havalandığını ve bütün şiir kıtalarının titreşen kırlangıçlarını hiç fark etmiş miydiniz? Birisi bu kuşların uçuşunu okumalı.

– Baba, beni dinle, kaynağı buldum.
+ Kaynak mı?
– Aynen.
+ Kendin bir bak. Değersiz çöp yığını! Kitap.. O sadece bir efsane oğlum, Gençken inandığımız, yaşlandıkça inanmaktan vaz geçtiğimiz bir efsane. Aslında birçok kitap, yalnızca ödünç bir hayat sunabilir. Her birinin sahip olduğu sadece bir an vardır, bir yükseliş anı. Anka Kuşu’nun çığlığı gibi. Bütün sayfaları tutuşur. Bu tek an için biz onları ömür boyu severiz, kısa süre sonra sırf küle dönecekleri halde. Acaba niye kimse bize Harz dağlarınının saka kuşunu teklif etmiyor? Kitap bir efsane oğlum. Anka kuşu gibi yükselip süzülür.

Niye daha önce sanki burdaymışım gibi hissediyorum? Çok uzun süre önce. Yaşamımız boyunca gördüğümüz her manzarayı aslında önceden biliyor değil miyiz?

– “Hiç” tamamen yeni bir şey olabilir mi? Beni anlıyor musun? Ummadığımız bir şey? Cevap ver. “Hiç” gerçekten oldu mu, olmadı mı?
+ Evet ve hayır. Öyle şeyler vardır ki bütünüyle oluşamazlar. Çok büyüktürler, bir tek olaya sığmak için fazlasıyla muteşemdirler. Sadece oluşmayı denerler.

Leatherstocking. Bu ailesinin gruru ve umudu, genç bir dahi. Ama mastürbasyon bağımlılığından dolayı mahvoldu.

Kendi bilincini saf dışı bırakıp, alçaklığın derinliğinin iç yüzünü anlamak harika bir duygu olmalı. Düşün bir, bir an için kirlenmiş ve tiksindirici de olsan, tamamen tazelenmiş olmayı istemez misin?

– Tam şu anda beni ihanete teşvik ediyorsun.
+ Bu inatçı sadakatin ve misyonelik hevesinle gülünçsün. Ya Rudolf’u seçersem? Onu sana tercih ederim, senin gibi sıkıcı bilgiçlik taslayan birine. O daha söz dinler, ve suçta ve intiharda beni takip eder.

– Olağan gerçekler zaman içinde dizilirler, bir ipliğe diziliymiş gibi. Bu her öykü için önemlidir.
+ Tamam ama, zamanın tümü paylaşıldıktan sonra, kendi zamanlarında yer bulamamış, çok geç oluşmuş olaylarla ne yapılabilir? Bütün olayları çevrelemek için zaman fazla sınırlı olabilir mi?
– Zamanın kolları vardır. Fakat yasadışı ve şüphelidir. Ama olaylara değinmek kaydedilemez bir şeydir, kimse bu kadar titiz olamaz. Hatta şimdi, biz ondan söz ederken bile, şüpheli manevralar hemen arkamızdalar, ve biz çıkmaz bir sokakta ilerlemekteyiz.

– Bu karmaşıklığının doğru anlamını bulmak için insanın çok sabırlı olması gerek.
+ Dikkatli bir gramatiksel analiz ile bu başarılabilir. Cümleler ve gramer..
– …çok faydalı olabilir. Ben, sen, o, biz, siz, onlar. Baba, hatırlıyorum!
+ Bir yemleme zamanı belirlemek gerek. İnsanın kuşların ayartıcı gevezeliklerinden, dokunaklı zarf ve edatlarından, oynak zamirlerinden, kendini kurtarıp bir yemleme zamanı belirlemesi gerekir. Sağlıklı bir yemleme zamanı.

Efsane kitapları, hiç yazılmamış kitaplar, devasa destanlar, bir adı olmayan sönük ve tekdüze romanlar, yüzü olmayan devler, akşam bulutlarının dramasını yazan karanlık metinler. Kafirlerin topraklarında başıboş dolaşan kayıp kitaplar.

Yiyecek için çöpleri karıştıran (zengin ama) zavallı bir adam, sonunda yine yoksul biri olur.

Elveda beyler, ve gördüğünüz şeylerdeki uyarıları dikkate alın. Asla kutsal müdahaleleri tahmin etmeye yeltenmeyin.

Hepimiz zamanı biliyoruz. Şu disiplinsiz element. Kendisini sadece güvenilmez ölçüler içinde tutar. Çoğalan ve titizleşen kurallar sağolsunlar.

İlgili Bağlantılar:
IMDb